A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O P R S Ś T U V W Z Ź Ż
Jana GADOMSKIEGO – ulica na terenie Moskuli wytyczona i nazwana w 1994 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Jan Gadomski, 1889-1966, astronom, popularyzator astronomii i kosmonautyki.
*Jurija GAGARINA – ♦ Nazwa upamiętniająca: Jurij Gagarin, 1934-1968, astronauta, pierwszy człowiek, który odbył lot kosmiczny po orbicie Ziemi; → Paderewskiego.
Tadeusza GAJCEGO – ulica na terenie dawnych wsi Andrzejów i Sąsieczno istniejąca pierwotnie jako 22 Lipca i Przejazd, z chwilą włączenia do Łodzi w całości została przemianowana w 1988 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Tadeusz Gajcy, 1922-1944, pseudonim: Karol Topornicki, poeta czasu wojny, dramatopisarz, prozaik, zginął w Powstaniu Warszawskim.
GAJOWA, -ej – ulica na terenie Arturówka po włączeniu do Łodzi w 1945 r. zachowała nazwę. ♦ Nazwa być może terenowo uzasadniona, utworzona od rzeczownika gaj 'niewielki lasek’.
GALILEUSZA – ulica na Kuraku wytyczona w 1961 r. w związku z budową osiedla mieszkaniowego. ♦ Nazwa upamiętniająca: Galileusz, właśc. Galileo Galilei, 1564-1642, włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof.
GALLA ANONIMA – ulica na terenie Andrzejowa istniejąca pierwotnie jako Zacisze, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1988 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Anonim zwany Gallem, zm. po 1116, autor najstarszej kroniki polskiej.
Konstantego Ildefonsa GAŁCZYŃSKIEGO – ulica wytyczona w 1962 r. na Dąbrowie w związku z budową osiedla mieszkaniowego. ♦ Nazwa upamiętniająca: Konstanty Ildefons Gałczyński, 1905-1953, poeta, w twórczości nastrojowy liryzm, fantastyka, satyra, absurdalny humor.
Antoniego GAŁECKIEGO – ulica na Smulsku wytyczona i nazwana w 1997 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Antoni Gałecki, 1906-1958, łodzianin, piłkarz, uczestnik igrzysk olimpijskich w 1936 r. Walczył pod Tobrukiem i Monte Cassino.
Mahatmy GANDHIEGO – ulica wzdłuż ul. Drewnowskiej wytyczona w 1959 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Mahatma Gandhi, 1869-1948, jeden z twórców współczesnej państwowości indyjskiej i propagator pacyfizmu jako środka walki politycznej.
GARBARSKA, -ej – ulica na Marysinie powstała jako prywatna ul. → Zakrzewskiego, przemianowana w 1931 r. W latach 70. XX w. zniknęła pod nową zabudową. Nazwę tę otrzymała ulica wytyczona nieco dalej na północ od dawniejszej. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika garbarz 'rzemieślnik zajmujący się wyprawianiem skór’.
GARNIZONOWA, -ej – ulica na Złotnie istniejąca pierwotnie jako Żwirki, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika garnizon 'oddział wojsk przebywający stale w danym miejscu’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach związanych z wojskowością.
GATUNKOWA, -ej – ulica na Wiskitnie istniejąca pierwotnie bez nazwy. Po włączeniu do Łodzi nazwana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gatunek 'rodzaj typ, odmiana’.
*Rynek GAYERA → Rynek Geyera.
GAZDY – ulica na Stokach istniejąca pierwotnie jako Drzymały, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gazda 'gospodarz góralski’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach tematycznie nawiązujących do nazewnictwa górskiego.
GAZOWA, -ej – ulica na Kozinach wytyczona w początku XX w. ♦ Nazwa być może uzasadniona, nadana ze względu na instalację gazową tu przebiegającą bądź oświetlenie gazowe.
GDAŃSKA, -ej – ulica wytyczona około 1873 r. Jej najstarszy odcinek od ul. Ogrodowej do Konstantynowskiej (obecnie Legionów) początkowo nazywany był → Nową. Przedłużenie Nowej na południe zyskało nazwę → Długa. W 1920 r. przemianowano całość na Gdańską dla upamiętnienia odzyskania przez Polskę Pomorza. ♦ Nazwa upamiętniająca: Gdańsk 'miasto w woj. pomorskim, nad Zatoką Gdańską, jedno z miast zespołu miejsko-portowego Trójmiasta’; → Stefanowskiego.
GDYŃSKA, -ej – południowa przecznica ul. Pojezierskiej znana pod tą nazwą od 1936 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Gdynia 'miasto w woj. pomorskim, nad Zatoką Gdańską, jedno z miast zespołu miejsko-portowego Trójmiasta’.
*GELDNERA // GOLDNERA – ♦ Nazwa upamiętniająca: Stephen Goldner, brytyjski wynalazca i przedsiębiorca doby wiktoriańskiej; → Zacisze.
GEODEZYJNA, -ej – ulica na Teofilowie wytyczona i nazwana w 1984 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika geodezja 'nauka badająca kształt i wielkość powierzchni Ziemi’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach zbliżonych znaczeniowo.
GERBEROWA, -ej – ulica na terenie Mileszek istniejąca pierwotnie jako Polna, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1988 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gerbera 'roślina o różnobarwnych kwiatach osadzonych na długich, cienkich łodygach’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach zbliżonych znaczeniowo.
Wojciecha GERSONA – ulica na Dąbrowie wytyczona w 1962 r. w związku z budową osiedla mieszkaniowego. ♦ Nazwa upamiętniająca: Wojciech Gerson, 1831-1901, malarz, pejzażysta, przedstawiciel realizmu, historyk sztuki.
*Rynek GEYERA – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo: Ludwik Geyer, 1805-1869, przemysłowiec, w swej fabryce jako pierwszy w Łodzi zastosował maszynę parową; właściciel terenów, przyległych do placu; → plac Reymonta.
GĘSIA, -ej – ulica na Bałutach znana od 1913 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gęś 'ptak z rzędu blaszkodziobych, żyjący dziko albo hodowany jako ptak domowy’.
Edwarda GIBALSKIEGO – ulica na Marysinie. Istnieje od lat 30. XX w. ♦ Nazwa upamiętniająca: Edward Gibalski, 1886-1915, pseudonim Franek, działacz Organizacji Bojowej PPS, żołnierz legionów.
GIEŁDOWA, -ej – ulica w Rudzie Pabianickiej, wytyczona i nazwana w 1998 r. ♦ Nazwa być może terenowo uzasadniona, utworzona od rzeczownika giełda 'targowisko, miejsce sprzedaży rzeczy używanych’.
GIEMZOWSKA, -ej – ulica na terenie Feliksina. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika giemza 'wyprawiona skóra kozia’.
**Aleksandra GIERYMSKIEGO – ulica na Dąbrowie nazwana w 1932 r. Zniknęła w latach 70. XX w. pod osiedlem mieszkaniowym. ♦ Nazwa upamiętniająca: Aleksander Gierymski, 1850-1901, malarz, inicjator polskiego impresjonizmu.
GIEWONT, -ej – ulica na Stokach istniejąca pierwotnie jako Jagiełły, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. W 1967 r. ulica wchłonęła ul. Kmiecą i Serpentyny. ♦ Nazwa przeniesiona Giewont 'górski szczyt w Tatrach’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach tematycznie nawiązujących do nazewnictwa górskiego.
Kinga C. GILLETTE – ulica na terenie Smulska i Nowego Józefowa biegnie wzdłuż fabryki Gillette. Wytyczona i nazwana w 2007 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: King Camp Gillette, 1855-1932, amerykański wynalazca, założyciel firmy Gillette Company.
GIMNASTYCZNA, -ej – ulica na Retkini Piaski, istniejąca początkowo bez nazwy, po włączeniu do Łodzi została nazwana w 1946 r. Zniknęła pod nową zabudową. Nazwa powtórnie nadana ulicy na Smulsku. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gimnastyka 'ćwiczenia fizyczne mające na celu uzyskanie wszechstronnej sprawności’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach związanych ze sportem.
GIPSOWA, -ej – ulica na Radogoszczu, wytyczona i nazwana w 1989 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gips 'minerał bezbarwny, biały lub szary, bardzo miękki’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach zbliżonych znaczeniowo.
GLEBOWA, -ej – ulica na terenie Kałów istniejąca pierwotnie jako Gdyńska, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gleba 'wierzchnia warstwa ziemi, rola’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach związanych z rolnictwem.
GLINIANA, -ej – południowa przecznica ul. Pojezierskiej widoczna pod tą nazwą na planie z 1924 r. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od przymiotnika gliniany 'zrobiony z gliny’, oddaje podłoże na którym ulica była wytyczona.
Artura GLISCZYŃSKIEGO – ulica na terenie Andrzejowa istniejąca pierwotnie jako S. Moniuszki z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1988 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Artur Glisczyński, 1869-1912, poeta i dziennikarz, piewca życia fabrycznej Łodzi.
GLIWICKA, -ej – ulica na Rokiciu istniejąca pierwotnie jako Kmicica, po włączeniu do Łodzi przemianowana w 1951 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, metaforyczna, utworzona od nazwy miejscowej Gliwice.
GŁADKA, -ej – ulica na Chojnach istniejąca pierwotnie jako Wierzbowa, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, metaforyczna, utworzona od przymiotnika gładki 'o jednostajnej powierzchni’.
GŁĘBINOWA, -ej – ulica w Rudzie Pabianickiej w pobliżu stawu na Nerze istniejąca pierwotnie jako Jasna, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa z terenowym uzasadnieniem, utworzona od rzeczownika głębina 'głębokie miejsce w wodzie, głębia’.
GŁĘBOKA, -ej – ulica na Widzewie. Widoczna na planie w 1921 r. ♦ Nazwa być może uzasadniona terenowo, utworzona od przymiotnika głęboki 'o czymś położonym w głębi, oddalonym od powierzchni czegoś’; ulica sąsiaduje z położoną równolegle ulicą o nazwie Sucha.
GŁOGOWA, -ej – ulica na Julianowie znana od 1932 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika głóg 'krzew kolczasty z rodziny różowatych’; zbliżona tematycznie do nazw sąsiednich ulic pochodnych od nazw roślin.
GŁOGOWSKA, -ej – niewielka ulica na Kuraku obecna powstała w 1930 r. pod nazwą Ignacego → Prądzyńskiego. W 1946 r. przemianowana na Głogowską. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Głogów 'miejscowość w woj. dolnośląskim, na lewym brzegu Odry’; zbliżona tematycznie do nazw sąsiednich ulic pochodnych od nazw miejscowości.
**GŁOŚNA, -ej – mała uliczka równoległa do Zgierskiej, po włączeniu do Łodzi w 1945 r. zachowała nazwę. Zniknęła w latach 1985-1986 pod nową organizacją przestrzeni osiedlowej. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, metaforyczna, utworzona od przymiotnika głośny 'donośny, hałaśliwy’.
*GŁOWACKA, -ej – ♦ Nazwa upamiętniająca; → Głowackiego.
Wojciecha GŁOWACKIEGO – północna przecznica ul. Wojska Polskiego znana w 1910 r. jako → Głowacka. Od 1930 r. przemianowana na Głowackiego. ♦ Nazwa upamiętniająca: Wojciech Głowacki, właśc. Wojciech Bartos, ok. 1758-1794, polski chłop, kosynier, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej, bohater bitwy pod Racławicami.
*GŁÓWNA, -ej – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od przymiotnika główny 'najważniejszy’; ulica stanowiła główny trakt na osi wschód-zachód kształtującej się Łodzi; łączyła Nową Dzielnicę z ulicę Piotrkowską; → aleja Piłsudskiego.
GŁUCHA, -ej – uliczka na Bałutach obecna na planach od 1910 r. ♦ Nazwa uzasadniona terenowa, o charakterze metaforycznym, utworzona od przymiotnika głuchy 'taki do którego trudno dotrzeć, oddalony od czegoś, mało uczęszczany’.
*GŁUCHA WIEŚ – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo o charakterze metaforycznym, utworzona od przymiotnika głuchy, 'taki do którego trudno dotrzeć, oddalony od czegoś, mało uczęszczany’; → Prożka.
GMINNA, -ej – ulica na terenie dawnej wsi Feliksin istniejąca pierwotnie jako Wiskicka, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1988 r. ♦ Nazwa być może terenowo uzasadniona, utworzona od rzeczownika gmina 'jednostka podziału administracyjnego obejmująca kilka wsi’.
GNIEŹNIEŃSKA, -ej – północna przecznica ul. Lutomierskiej pod nazwą Ciemna. W 1920 r. przemianowana. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Gniezno 'miasto w woj. wielkopolskim, położone na Pojezierzu Gnieźnieńskim; stolica książąt piastowskich’; zbliżona tematycznie do nazw sąsiednich ulic pochodnych od nazw miast.
GODNA, -ej – ulica w Rudzie Pabianickiej istniejąca pierwotnie jako Nowa, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, metaforyczna, utworzona od przymiotnika godny 'stosowny, odpowiedni, właściwy’.
Mikołaja GOGOLA – ulica na Widzewie wytyczona i nazwana w 1976 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Mikołaj Gogol, 1805-1852, jeden z największych pisarzy rosyjskich. Ulica położona na osiedlu, gdzie wiele ulic ma nazwy od twórców rosyjskich.
Poli GOJAWICZYŃSKIEJ – ulica na Dąbrowie wytyczona w 1963 r. w związku z powstającym osiedlem mieszkaniowym. ♦ Nazwa upamiętniająca: Pola Gojawiczyńska, 1896-1963, powieściopisarka.
*GOLCA – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo: Leon Golec, inżynier, inicjator i założyciel Kasy Emerytalnej Pracowników Elektrowni Łódzkiej, członek Stowarzyszenia Właścicieli Nieruchomości w Łodzi, właściciel działek przy ulicy nazwanej jego imieniem; → Brzóski, → Żeglarska.
GOŁĘBIA, -ej – niewielka ulica w sąsiedztwie osiedla Księży Młyn. Widoczna na mapach od 1910 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gołąb 'ptak z rodziny gołębiowatych; żyje w stanie dzikim lub oswojony’.
Witolda GOMBROWICZA – ulica w Rudzie Pabianickiej istniejąca od 1930 r. jako Aleksego Rżewskiego, po włączeniu do Łodzi przemianowana w 1951 r. na Fučika. Od 1990 obecna nazwa. ♦ Nazwa upamiętniająca: Witold Gombrowicz, 1904-1969, prozaik, dramaturg, eseista.
**Mikołaja GOMÓŁKI – ulica na Rokiciu w sąsiedztwie innych o nazwach podobnych semantycznie. Powstała w 1933 r. W latach 60. XX w. zniknęła pod nową zabudową. ♦ Nazwa upamiętniająca: Mikołaj Gomółka, 1535-1591, kompozytor i instrumentalista.
*Władysława GOMUŁKI – ♦ Nazwa upamiętniająca: Władysław Gomułka, 1905-1982, polityk, działacz komunistyczny, I sekretarz KC PPR, a potem KC PZPR; → Waltera-Janke.
GONTOWA, -ej – ulica na Chojnach istniejąca pierwotnie jako Karpacka, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gont 'deszczułka klinowa używana do pokrywania dachów lub szalowania zewnętrznych ścian budynków’.
GONTYNY – ulica na Radogoszczu istniejąca pierwotnie jako Brzozowa, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gontyna 'świątynia pogańska u dawnych Słowian, Prusów i Litwinów’.
GOPLANY – ulica w Rudzie Pabianickiej po włączeniu do Łodzi zachowała nazwę. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od imienia Goplana 'postać fantastyczna, bohaterka dramatu J. Słowackiego Balladyna’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach znaczeniowo związanych z wodą.
GOPLAŃSKA, -ej – wschodnia przecznica ul. Zgierskiej widoczna na planie z 1913 r. jako → Ciemna. W 1920 r. zyskała obecną nazwę. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Gopło 'największe jezioro na Kujawach, nad Gopłem leży Kruszwica, w której według legendy mieścił się zamek Popiela’.
GORCE – ulica na Stokach wytyczona i nazwana w 2003 r. ♦ Nazwa przeniesiona z nazwy pasma górskiego. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach znaczeniowo związanych z nazewnictwem górskim.
Maksyma GORKIEGO – ulica na Widzewie wytyczona i nazwana w 1976 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Maksym Gorki, właściwie: Aleksiej Maksymowicz Pieszkow, 1868-1936, wybitny rosyjski pisarz i działacz polityczny i społeczno-kulturalny.
GORYCZKOWA, -ej – ulica na terenie Mileszek istniejąca pierwotnie jako Janowska, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1988 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika goryczka 'górska roślina kwiatowa’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach zbliżonych znaczeniowo.
GORZOWSKA, -ej – ulica ukośna do ul. Wielkopolskiej powstała w 1930 r. jako → Topolowa. W 1963 r. przemianowana. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Gorzów, miasto w woj. wielkopolskim; zbliżona tematycznie do nazw sąsiednich ulic.
**Wincentego GOSIEWSKIEGO – ulica na Polesiu, nazwana w 1936 r. W końcu lat 70. XX w. zniknęła pod ogródkami działkowymi. ♦ Nazwa upamiętniająca: Wincenty Aleksander Korwin Gosiewski herbu Ślepowron, 1620-1662, hetman polny litewski.
GOSPODARCZA, -ej – ulica na Chojnach, wytyczona i nazwana w 1959 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gospodarczy 'odnoszący się do gospodarki’.
**GOSPODARSKA, -ej – ulica na Sikawie, włączona do Łodzi w 1945 r. zachowała nazwę. Zniknęła w latach 70. XX w. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gospodarski 'należący do gospodarza, rolnika’.
GOŚCINIEC, -ca – ulica na terenie Wiskitna istniejąca pierwotnie jako Szkolna, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1988 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gościniec 'szeroka droga wiejska’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach zbliżonych znaczeniowo.
GOŚCINNA, -ej – ulica na Chojnach istniejąca pierwotnie jako Brzozowa, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, metaforyczna, utworzona od przymiotnika gościnny 'chętnie przyjmujący gości’.
GOTYCKA, -ej – ulica na terenie Łagiewnik, wytyczona i nazwana w 1985 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gotyk 'styl panujący w sztuce średniowiecza’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach zbliżonych znaczeniowo.
GOŹDZIKOWA, -ej – ulica na terenie Nowosolnej istniejąca pierwotnie jako Myśliwska, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1988 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika goździk 'roślina o kwiatach z postrzępionymi płatkami’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach zbliżonych znaczeniowo.
GÓRALSKA, -ej – ulica na terenie Arturówka, wraz z nazwą włączona do Łodzi w 1945 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika góral 'mieszkaniec gór’.
Park GÓRKA WIDZEWSKA, -i, -ej – założony na pustym terenie w obrębie osiedla Widzew Wschód, oddany do użytku w 2001 r. Potem poszerzany o nowe obiekty sportowo-rekreacyjne. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od rzeczownika górka 'małe wzniesienie, pagórek’; nazwa odzwierciedlająca naturalne ukształtowanie terenu z członem wyróżniającym, wskazującym na jego przynależność do Widzewa.
GÓRNA – ulica na Kozinach znana od 1913 r. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od przymiotnika górny, 'j. w.’; nazwa określa warunki fizjograficzne terenu.
GÓRNICZA, -ej – wschodnia przecznica ul. Marysińskiej widoczna na planie z 1937 r. jako → Roberta. W 1946 r. przemianowana. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika górnik 'robotnik pracujący w kopalni’.
**GÓRNY RYNEK, -ego, -u – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od przymiotnika górny, 'j. w.’; nazwa określa naturalne wzniesienie terenu; z czasem przeszła na targowisko mieszczące się przy placu Niepodległości; → plac REYMONTA, → rynek Geyera.
GÓRSKA, -ej – ulica na Stokach, istniejąca bez nazwy, po włączeniu do Łodzi nazwana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika góra 'wyniosłość skorupy ziemskiej’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach tematycznie nawiązujących do nazewnictwa górskiego.
GRABIENIEC, -a – ulica na Grabieńcu istniejąca pierwotnie jako Poprzeczna, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa ponowiona z nazwy wsi, na której terenie biegnie ulica.
Park GRABIEŃSKI LAS – uznany za park w 2010 r. Wtedy też nadano mu nazwę. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, park położony jest na terenie dzielnicy Grabieniec.
**GRABINKA, -i – ulica na Bałutach wytyczona na początku XX w. jako prywatna ul. → Olszera nazywana jego imieniem. W 1931 przemianowana na Grabinka. W latach 70. XX w. zniknęła pod nową zabudową. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od rzeczownika grabina 'las grabowy’.
GRABIŃSKA, -ej – ulica na terenie Nowosolnej nazwana w 1988 r. ♦ Nazwa niejasna.
GRABOWA, -ej – ulica poprzeczna do ul. Przybyszewskiego wytyczona w latach 20. XIX w. na terenie dawnej osady Nowa Łódka. Nazwana na początku XX w. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika grab 'gatunek drzewa’; zbliżona tematycznie do nazw sąsiednich ulic pochodnych od nazw drzew.
*GRABSKIEGO – ulica na Zdrowiu widoczna pod tą nazwą na planie z 1921 r. ♦ Nazwa niejasna, zapewne pamiątkowa, lecz wobec braku bliższych informacji nie wiadomo, kto jest patronem ulicy; → Warneńska.
*Władysława GRABSKIEGO – ♦ Nazwa upamiętniająca: Władysław Grabski, 1874-1938, polityk, ekonomista i historyk; autor reformy walutowej, dwukrotny premier; → Aleksandra Kostki-Napierskiego.
*GRAFFA – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo: Graff, właściciel pierwszych nieruchomości powstałych przy ulicy; → Sienkiewicza.
GRAFICZNA, -ej – ulica na Bałutach wytyczona w końcu XIX w. i nazwana → Miodową. Od 1946 r. zmieniona nazwa na obecną. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od przymiotnika graficzny 'wyrażony za pomocą wykresu, rysunku; na piśmie’.
GRANICZNA, -ej – ulica na Chojnach w pobliżu Ustronnej, po włączeniu do Łodzi w 1945 r. zachowała nazwę. ♦ Nazwa z uzasadnieniem terenowym, ulica wyznaczała południową granicę Chojen.
*GRANICZNA, -ej – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od przymiotnika graniczny 'zamykający lub oddzielający pewien określony teren’; → Czechosłowacka, → Fabryczna, → Kielecka, → Pograniczna, → Północna, → Sprawiedliwa, → Tatrzańska, → Traktorowa, → Widzewska.
GRANIOWA, -ej – ulica na Stokach istniejąca pierwotnie jako gen. Hallera, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika grań 'stromy, ostry, często poszarpany skalisty grzbiet górski’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach tematycznie nawiązujących do nazewnictwa górskiego.
GRANITOWA, -ej – ulica równoległa do Tuszyńskiej. Widoczna na planie z 1913 r. jako → Kamienna. W 1920 r. przemianowana na Granitową. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika granit 'skała magmowa używana jako materiał drogowy’ lub uzasadniona rodzajem podłoża.
GRAŻYNY – ulica na Chojnach istniejąca pierwotnie jako Tkacka, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od imienia żeńskiego Grażyna. Tytułowa bohaterka powieści poetyckiej Adama Mickiewicza.
**Bronisława GRĄBCZEWSKIEGO – ulica na Polesiu nazwana w 1936 r. W latach 60. XX w. zniknęła pod ogródkami działkowymi. ♦ Nazwa upamiętniająca: Bronisław Grąbczewski, 1855-1926, generał, topograf, etnograf, podróżnik i odkrywca, badacz Azji Środkowej.
GRENADIERÓW – ulica na Nowym Złotnie, odchodząca od ul. Rąbińskiej, wytyczona i nazwana w 1989 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika grenadier 'w XVII w. żołnierz pieszy wyszkolony w rzucaniu granatami ręcznymi’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach zbliżonych znaczeniowo, od nazw historycznych formacji wojskowych.
GROCHOWA, -ej – ulica na Manii widoczna już w 1921 r. wśród sąsiednich ulic o nazwach zbliżonych tematycznie. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika groch 'uprawna roślina strączkowa’; zbliżona tematycznie do nazw sąsiednich ulic pochodnych od nazw roślin.
GRODOWA, -ej – ulica na Nowym Złotnie, wytyczona i nazwana w 1986 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gród 'miejsce obronne, twierdza, warownia’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach zbliżonych znaczeniowo.
GRODZIEŃSKA, -ej – ulica na Karolewie znana od 1912 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Grodno 'miasto na Białorusi’.
GRODZKA, -ej – ulica poprzeczna do Nowogrodzkiej. Obecna na planach od 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gród 'twierdza, warownia, miejsce obronne; też miasto’.
GRODÓW NADODRZAŃSKICH – ulica na osiedlu Rogatka, początkowo bezimienna, nazwana w 1994 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od wyrażenia grody nadodrzańskie 'grody na terenie Ziemi Lubuskiej, które stawiały dzielnie opór cesarstwu niemieckiemu za czasów Mieszka I, Bolesława Chrobrego i Bolesława Krzywoustego’.
GROMADZKA, -ej – ulica na Widzewie, po włączeniu do Łodzi w 1945 r. zachowała nazwę. Zniknęła po 1979 r. pod nową zabudową osiedlową. Nazwa ponownie nadana ulicy na terenie Andrzejowa. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gromada 'jednostka administracyjna obejmująca kilka wsi’.
*GROSSMANNA – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo: Grossman, właściciel gruntów, na których ulica się znajduje; → Flisacka.
Stefana GROTA-ROWECKIEGO – ulica na Dąbrowie. Wytyczona w związku z budową osiedla mieszkaniowego w 1969 r. jako Wandy → Wasilewskiej. Wchłonęła wówczas ulice → Kostopolską i → Podolską. W 1990 r. nazwę zmieniono na obecną. ♦ Nazwa upamiętniająca: Stefan Grot-Rowecki, 1895-1944, generał dywizji, wódz Polskiego Państwa Podziemnego. Komendant główny ZWZ i AK.
**GROTOWA, -ej – ulica na Retkini, początkowo bezimienna została nazwana w 1946 r. Zniknęła w latach 80. XX w. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika grot 'ostre zakoszenie różnych rodzajów broni drzewkowej i strzał’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach związanych ze sportem.
Józefa Wacława GROTTA – ulica na Nowym Złotnie, wytyczona i nazwana w 1998 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Józef Wacław Grott, 1894-1973, profesor, wybitny internista, twórca metody badania trzustki.
*Artura GROTTGERA – ♦ Nazwa upamiętniająca: Artur Grottger, 1837-1867, malarz, rysownik, autor scen rodzajowych i z powstań narodowych; → Doroszewskiego.
GRUDZIĄDZKA, -ej – północna przecznica ul. Limanowskiego znana pod tą nazwą od 1932 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Grudziądz 'miasto w woj. kujawsko-pomorskim, nad Wisłą’; zbliżona tematycznie do nazw sąsiednich ulic pochodnych od nazw miast.
GRUNTOWA, -ej – ulica na terenie Kałów istniejąca pierwotnie jako Piaskowa, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. Część ulicy w latach 80. XX w. zniknęła pod przedłużeniem ul. Św. Teresy od Dzieciątka Jezus. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika grunt 'gleba, rola, wierzchnia warstwa ziemi pod uprawę’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach związanych z rolnictwem.
GRUNWALDZKA, -ej – północna przecznica ul. Limanowskiego powstała w 1930 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Grunwald 'wieś gminna w woj. warmińsko-mazurskim (olsztyńskie), miejsce zwycięskiej bitwy armii Władysława II Jagiełły z Krzyżakami w 1410 r.’.
GRUSZOWA, -ej – ulica na Radogoszczu, zachodnia przecznica Zgierskiej, istniejąca pierwotnie jako Legionów, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika grusza 'drzewo owocowe’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach zbliżonych znaczeniowo.
*GRŰNBERGA – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo: Grűnberg, mieszczanin, parcelant, na gruntach, których był właścicielem, wytyczona została nowa ulica, nazwana jego nazwiskiem; → Malborska.
GRYCZANA, -ej – ulica osiedlowa na Grabieńcu. Przed włączeniem do miasta – Lotnicza. Przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gryka 'roślina uprawna, hreczka, tatarka’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach związanych z rolnictwem.
GRYFA POMORSKIEGO – ulica na terenie Nowosolnej wytyczona i nazwana w 2001 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: tajna polska Organizacja Wojskowa Gryf Pomorski 'wojskowo-cywilna organizacja konspiracyjna o charakterze katolickim działająca na Pomorzu i w części Prus Wschodnich od połowy 1941 r. do marca 1945′.
GRZYBOWA, -ej – ulica na Manii widoczna na planie z 1921 r. bez nazwy. W 1937 r. ma nazwę zbliżoną tematycznie do nazw ulic sąsiednich. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika grzyb 'roślina plechowa’; zbliżona tematycznie do nazw sąsiednich ulic; zob. też Antoniewska.
GUBAŁÓWKA, -i – ulica na Stokach nazwana w 1999 r. ♦ Nazwa przeniesiona z nazwy góry w Zakopanem. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach tematycznie nawiązujących do nazewnictwa górskiego.
*GUBERNATORSKA, -ej – ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gubernator 'nazwa godności; kierownik administracji w carskiej Rosji’. Nazwa nadana w czasie, gdy Łódź była pod zaborem rosyjskim; → Abramowskiego.
**GUMOWA, -ej – ulica na Stokach między Niciarnianą i Rokicińską wytyczona w 1946 r. jako przedłużenie Przygranicznej. W latach 80. XX w. weszła w skład → Czechosłowackiej. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika guma 'produkt wulkanizacji kauczuku; wyrób z tego tworzywa’.
GWARDII LUDOWEJ – ulica na Nowym Złotnie, wytyczona i nazwana w 1989 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Gwardia Ludowa 'konspiracyjna organizacja wojskowa w latach 1942-1944′.
GWARDZISTÓW – ulica na Zdrowiu widoczna w 1921 r. bez nazwy. Następnie jako → Prosta. W 1946 r. przemianowana. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gwardzista 'żołnierz służący w gwardii’.
GWARKÓW – ulica biegnąca na terenie byłej wsi Lublinek, z chwilą włączenia do Łodzi nazwana w 1988 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gwarek 'górnik mający pozwolenie na kopanie kruszcu’.
GWARNA, -ej – ulica na terenie Andrzejowa istniejąca pierwotnie jako Rzemieślnicza, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1988 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gwar 'mieszanina wielu głosów zlewających się w jedną całość’.
GWIAZDOWA, -ej – ulica na Karolewie znana od 1921 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika gwiazda 'ciało niebieskie złożone z gazów i plazmy; punkt świetlny widoczny na ciemnym niebie’.