A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O P R S Ś T U V W Z Ź Ż

WACŁAWA – ulica biegnąca wzdłuż kościoła św. Anny widoczna na planie w 1921 r. W 1932 r. przedłużona. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od imienia męskiego Wacław.

*WAGNERA // WEGNERA – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo: Andrzej Wagner, właściciel browaru przy ulicy Kątnej w końcu XIX w., zapewne także właściciel terenów, przez które biegła ulica; → Krasickiego, → Mazowiecka.

WAGONOWA, -ej – ulica na Widzewie, w pobliżu linii kolejowej, pierwotnie pod nazwą Słoneczna, po włączeniu do miasta w 1945 r. przemianowana. ♦ Nazwa z terenowym uzasadnieniem, utworzona od rzeczownika wagon 'pojazd przystosowany do posuwania się po szynach’.

WAKACYJNA, -ej – ulica w pobliżu ul. Wycieczkowej, na południowym krańcu Lasu Łagiewnickiego, wytyczona i nazwana w 2002 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wakacje 'coroczna przerwa w zajęciach szkolnych’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach tematycznie nawiązujących do wypoczynku.

WALECZNA, -ej – ulica na Teofilowie wytyczona i nazwana w 2005 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od przymiotnika waleczny 'odważny w walce’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach zbliżonych znaczeniowo.

**WALECZNYCH – ulica na Chojnach, po włączeniu do miasta w 1945 r. zachowała swą nazwę. Zniknęła w latach 80. XX w. pod szpitalem Centrum Zdrowia Matki Polki. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od przymiotnika waleczny 'ten, kto odznacza się odwagą, męstwem’.

WALOŃSKA, -ej – ulica na Bałutach wytyczona i nazwana w 1995 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy geograficznej Walonia 'kraina geograficzna w Belgii’.

Zygmunta WALTERA-JANKE – ulica na Retkini wytyczona w 1987 r. i nazwana al. Władysława → Gomułki. W 1991 r. przemianowana. ♦ Nazwa upamiętniająca: Zygmunt Walter-Janke, 1907-1990, łodzianin, w czasie II Wojny Światowej szef sztabu okręgu Łódź ZWZ i AK.

WAŁBRZYSKA, -ej – ulica na Marysinie wzdłuż torów kolei obwodowej. Widoczna na planie z 1937 r. jako → Kapucyńska. W 1946 r. przemianowana. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Wałbrzych 'miasto górnicze w woj. dolnośląskim’.

WAŁOWA, -ej – ulica biegnąca wzdłuż nasypu kolei obwodowej, na południe od Rokicińskiej. Po włączeniu do miasta w 1945 r. zachowała swą nazwę. ♦ Nazwa z terenowym uzasadnieniem, utworzona od rzeczownika wał 'podłużne usypisko ziemi lub kamieni’.

Witolda WANDURSKIEGO – ulica na Zarzewie wytyczona na nowo powstającym osiedlu mieszkaniowym w 1969 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Witold Wandurski, 1891-1934, łodzianin, dramaturg, poeta, publicysta, reżyser, działacz polityczny i kulturalno-oświatowy.

*WANDY – ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od imienia żeńskiego Wanda; → aleja Rydza-Śmigłego.

**Melchiora WAŃKOWICZA – ulica na Chojnach, na osiedlu Komorniki wytyczona i nazwana w 1991 r. Nazwa anulowana w 2005 r. Obecnie ulica bezimienna. ♦ Nazwa upamiętniająca: Melchior Wańkowicz, 1892-1974, prozaik, korespondent wojenny, uczestnik walk o Monte Cassino.

WAPIENNA, -ej – ulica na Kozinach znana od początku XX w. jako → Promyka. Przemianowana w 1920 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wapień 'skała osadowa pochodzenia organicznego lub chemicznego’.

WARECKA, -ej – ulica na Teofilowie, po północnej stronie Aleksandrowskiej, włączona do Łodzi w 1945 r. pod tą nazwą. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy miasta Warka.

WARMIŃSKA, -ej – mała uliczka na Bałutach znana od 1933 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Warmia 'kraina historyczna w dorzeczu środkowej Łyny i Pasłęki’.

WARNEŃSKA, -ej – ulica na Zdrowiu powstała w 1932 r. z dwu ulic → Stoińskiego i → Grabskiego. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Warna 'miejsce bitwy z armią turecką, w której zginął król Polski Władysław III Warneńczyk’; zbliżona tematycznie do nazw sąsiednich ulic pochodnych od nazw miejscowości.

WARSZAWSKA, -ej – ulica na Marysinie. Do II Wojny Światowej administracyjnie poza granicami miasta. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Warszawa, od 1596 r. stolica Polski; zob. też Praska.

Ludwika WARYŃSKIEGO – ulica na Kozinach znana od początku XX w. jako → Polna. W 1920 r. zyskała imię Waryńskiego, a w 1955 r. Władysława → Hibnera. Imię Waryńskiego przywrócono w 1991 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Ludwik Waryński, 1856-1889, działacz polskiego ruchu robotniczego. Założyciel partii Proletariat.

*Rondo im. Ludwika WARYŃSKIEGO – ♦ Nazwa upamiętniająca: Ludwik Waryński, 1856-1889, działacz polskiego ruchu robotniczego. Założyciel partii Proletariat; → Rondo Solidarności.

WARZYWNA, -ej – ulica na Żabieńcu istniejąca pierwotnie jako Floriańska, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika warzywo 'roślina jadalna w stanie surowym lub po ugotowaniu’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach związanych z rolnictwem.

*Wandy WASILEWSKIEJ – ♦ Nazwa upamiętniająca: Wanda Wasilewska, 1905-1964, pisarka, publicystka, działaczka rewolucyjna; → Grota-Roweckiego.

WAWELSKA, -ej – ulica na Bałutach, północna przecznica dawnej ul. Dworskiej, obecna na planie z 1910 r. jako → Wspólna. Wobec istnienia w sąsiedztwie ulicy o takiej samej nazwie przemianowana w 1920 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Wawel 'wzgórze w Krakowie nad Wisłą, na którym wybudowano gród i siedzibę królów polskich’.

Aleja Piotra WAWRZYNIAKA – ulica na Teofilowie wytyczona i nazwana w 1997 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Piotr Wawrzyniak, 1849-1910, ksiądz, działacz gospodarczy i społeczny w Poznańskiem, organizator spółdzielczości kredytowej i rolniczej.

WAZÓW – ulica w Rudzie Pabianickiej, po włączeniu do miasta w 1945 r. zachowała swą nazwę. ♦ Nazwa upamiętniająca: Wazowie, królewska dynastia szwedzka, z której wywodzi się trzech królów polskich (Zygmunt III Waza, Władysław IV Waza, Jan Kazimierz Waza), panujących w latach 1587-1668.

**WĄSKA, -ej – zachodnia przecznica Zgierskiej znana od początku XX w. W latach 80. zniknęła pod nową zabudową. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od przymiotnika wąski 'mający niewielką szerokość’.

**WĄSKA, -ej – niewielka uliczka na przedłużeniu Stodolnianej znana od początku XX w. Weszła w skład Zachodniej wraz ze Stodolnianą. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od przymiotnika wąski, 'mający niewielką szerokość’; zob. też Lelewela, Zachodnia.

WĄWOZOWA, -ej – ulica na Sikawie istniejąca pierwotnie jako Wojciechowskiego, z chwilą włączenia do Łodzi w 1946 r. zachowała nazwę. Obecna nazwa od 1951 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wąwóz 'sucha dolina o wąskim dnie i stromych urwistych zboczach’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach związanych z nazewnictwem górskim.

WCZASOWA, -ej – ulica na terenie Łagiewnik wytyczona i nazwana w 1955 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wczasy 'zorganizowany odpoczynek urlopowy’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach zbliżonych znaczeniowo.

WCZESNA, -ej – ulica na Chojnach istniejąca jako Wodna, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od przymiotnika wczesny 'pojawiający się przed zwykłym lub oznaczonym czasem’.

WDZIĘCZNA, -ej – ulica na Chojnach, po włączeniu do miasta zachowała swą nazwę. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, metaforyczna, utworzona od przymiotnika wdzięczny 'ujmujący, przyjemny, miły’.

Marii WEDMANOWEJ – ulica na Dąbrowie, południowa przecznica Dąbrowskiego istniejąca początkowo jako Skrzetuskiego. W 1951 r. przemianowana. ♦ Nazwa upamiętniająca: Maria Wedmanowa, 1903-1943, łodzianka, włókniarka, działaczka komunistyczna.

**WEGNERA → Wagnera.

WEJHEROWSKA, -ej – ulica w Rudzie Pabianickiej istniejąca jako bpa Tymienieckiego, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy miasta nad Bałtykiem Wejherowo.

WEŁNIANA, -ej – ulica na Młynku, początkowo bezimienna, nazwana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wełna 'przędza otrzymywana z włosów zwierząt’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach związanych znaczeniowo z włókiennictwem.

Tadeusza Apolinarego WENDY – ulica na terenie Nowosolnej, nazwana w 1995 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Tadeusz Apolinary Wenda, 1863-1948, inżynier komunikacji, budowniczy linii kolejowych oraz portów, projektant i budowniczy portu w Gdyni.

*Park WENECJA, -u, -cji – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, nadana ze względu na pewne podobieństwo krajobrazu do włoskiego miasta Wenecja; → park im. Juliusza Słowackiego.

Jerzego WERNERA – ulica na Teofilowie, wytyczona i nazwana w 1984 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Jerzy Werner, 1909-1977, profesor, konstruktor pierwszego polskiego samochodu ciężarowego, rektor Politechniki Łódzkiej w latach 1962 – 1968.

*WERNEROWSKA – ♦ Nazwa niejasna; → Opoczyńska.

WERNYHORY – ulica we wsi Andrzejów istniejąca jako Bohuna, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1988 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy własnej Wernyhora 'Kozak, lirnik, postać legendarna z folkloru ukraińskiego; autor proroctwa o przyszłych losach Polski’.

WERSALSKA, -ej – ulica na Żabieńcu, po włączeniu do miasta w 1945 r. zachowała swoją nazwę. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Wersal 'miasto we Francji ze słynnym zespołem pałacowo-ogrodowym’.

WESELNA, -ej – ulica na Stokach, po włączeniu do miasta w 1945 r. zachowała swoją nazwę. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wesele 'uroczystość na cześć nowożeńców’.

WESOŁA, -ej – ulica na Chojnach Zatorzu, po włączeniu do miasta w 1945 r. zachowała swoją nazwę. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od przymiotnika wesoły 'przyjemny, miły; pełen radości życia’.

*WESOŁA, -ej – ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia o charakterze metaforycznym, utworzona od przymiotnika wesoły 'pobudzający do radości, sprawiający przyjemne wrażenie’; → Batorego, → Wieńcowa.

WETERANÓW – ulica na Nowym Złotnie, wytyczona i nazwana w 1989 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika weteran 'stary, doświadczony żołnierz, uczestnik minionej wojny lub minionego powstania’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach zbliżonych znaczeniowo, od historycznych nazw wojskowych.

WĘDKARSKA, -ej – ulica na terenie Chocianowice, początkowo bezimienna, nazwana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wędkarz 'ten, kto łowi ryby na wędkę’.

WĘGIERSKA, -ej – ulica na Zarzewie, po włączeniu do miasta w 1945 r. zachowała nazwę ks. Malatyńskiego. W 1951 r. przemianowana. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy kraju Węgry.

WĘGLOWA, -ej – ulica wzdłuż torów kolei fabrycznej. Zaznaczona na planie w 1921 r. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo; mieściły się na niej składy węgla do lokomotyw.

*WIADUKT – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od rzeczownika wiadukt 'rodzaj mostu zbudowanego nad przeszkodą terenową, inną niż woda’; tutaj: nad torami kolejowymi; → Zaolziańska.

WIANKOWA, -ej – ulica na Radogoszczu wytyczona i nazwana w 1985 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wianek 'uroczystość ludowa przypadająca na 23 czerwca, której istotną częścią jest puszczanie wianków na wodę’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach zbliżonych znaczeniowo związanych z obyczajem ludowym.

WIĄCZYŃSKA, -ej – ulica na terenie Nowosolnej prowadząca do Wiączynia, nazwana w 1988 r. ♦ Nazwa z terenowym uzasadnieniem, utworzona od nazwy miejscowej Wiączyń.

*WIĄCZYŃSKA, -ej – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od nazwy Wiączyń; prowadzi w kierunku Wiączynia; → Łomnicka.

WIĄZOWA, -ej – ulica na Julianowie istniejąca od 1932 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wiąz 'drzewo z rodziny wiązowatych; sadzone często w parkach’; zbliżona tematycznie do nazw sąsiednich ulic pochodnych od nazw drzew.

*Rynek WIĄZOWY, -u, -ego – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo: rynek znajdował się w obrębie dawnej dzielnicy Wiązowej; → plac Barlickiego.

WICHROWA, -ej – ulica na Stokach nazwana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wicher 'silny, gwałtowny wiatr’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach tematycznie nawiązujących do nazewnictwa górskiego.

WICI, -ej – ulica osiedlowa na Grabieńcu. Przed włączeniem do miasta – Kościelna. Przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wici 'długie, cienkie gałązki; u roślin: płożące się pędy, służące do rozmnażania się’.

WIDAWSKA, -ej – ulica w Rudzie Pabianickiej istniejąca jako Rajska, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika nazwy miejscowości Widawa.

WIDNA, -ej – ulica na Chojnach, po włączeniu do miasta zachowała swą nazwę. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, metaforyczna, utworzona od przymiotnika widny 'dobrze oświetlony’.

WIDOK, -u – niewielka uliczka odchodząca na południe od ul. Wojska Polskiego. Znana od 1910 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia o charakterze metaforycznym albo uzasadniona: ulica, z której roztaczał się piękny widok na okolicę.

WIDOKOWA, -ej – ulica w sąsiedztwie Wycieczkowej, na południowym krańcu Lasu Łagiewnickiego, wytyczona i nazwana w 2002 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, metaforyczna, utworzona od rzeczownika widok 'krajobraz’. Ulica położona w sąsiedztwie innych o nazwach tematycznie nawiązujących do wypoczynku.

WIDZEWSKA, -ej – ulica na Widzewie. Biegła groblą dawnego młyna Kulam. Oddziela Stary Widzew od wsi Zarzew, stąd pierwotna nazwa → Granicznej. W 1946 r. przemianowana na Widzewską. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, związana z dzielnicą Widzew; zob. też Kilińskiego.

*Lasek WIDZEWSKI, -u, -ego – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo; człon widzewski określa lokalizację terenu leśnego w obrębie dzielnicy Widzew; → park im. 3 Maja.

Park WIDZEWSKI, -u, -ego – niewielki park o pow. 6,9 ha, założony w 1953 r., leży w części na obszarze dawnego siedliska średniowiecznej wsi Widzew oraz tamtejszego młyna wodnego. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo.

WIECZNOŚĆ, -ci – ulica na Manii biegnąca wzdłuż cmentarza. W 1921 r. widoczna na planie jeszcze bez nazwy. Potem widnieje jako → Szlachecka. W 1946 r. przemianowana. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo o charakterze metaforycznym, utworzona od rzeczownika wieczność 'życie pozagrobowe’.

WIEJSKA, -ej – ulica poprzeczna do Niciarnianej widoczna na planie w 1921 r. bez nazwy, od 1929 r. pod nazwą Wiejska. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od rzeczownika wieś (ulica prowadziła do wsi Widzew) lub o charakterze metaforycznym, z uwagi na wiejską zabudowę.

**WIEJSKA, -ej – ulica na Żubardziu widoczna na planach z 1910 i 1913 r. Potem znika pod zabudową. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od rzeczownika wieś.

WIEKOWA, -ej – ulica w Rudzie Pabianickiej istniejąca jako Nowoletnia, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od przymiotnika wiekowy 'bardzo stary, długo istniejący’.

WIELKANOCNA, -ej – ulica na Nowym Złotnie wytyczona i nazwana w 1986 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy święta Wielkanoc. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach zbliżonych znaczeniowo.

WIELKOPOLSKA, -ej – ulica równoległa do Limanowskiego powstała w 1932 r. jako przedłużenie ul. Świeżej, z czasem przedłużona w kierunku wschodnim. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od nazwy Wielkopolska 'historyczna dzielnica Polski, w wieku X centralny ośrodek państwa’; ulica istnieje na terenie przez który wiódł kiedyś stary szlak handlowy do Wielkopolski.

**WIELUŃSKA, -ej – południowa przecznica Przybyszewskiego powstała w 1932 r. jako → Wołyńska. Przemianowana w 1951 r. W latach 80. XX w. zniknęła pod osiedlem mieszkaniowym. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Wieluń 'miasto w woj. łódzkim’.

Henryka WIENIAWSKIEGO – ulica na Rokiciu istniejąca od 1933 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Henryk Wieniawski, 1835-1880, wybitny skrzypek i kompozytor.

WIEŃCOWA, -ej – ulica we wsiach Feliksin i Andrzejów istniejąca jako Truskawkowa, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1988 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wieniec 'koło uplecione z kłosów zboża, ozdobione wstążkami i owocami, wręczane gospodarzowi podczas dożynek’.

**WIEŃCOWA, -ej – północna przecznica Lutomierskiej powstała w końcu XIX w. jako → Wesoła. W 1946 r. przemianowana na Wieńcową. W II połowie lat 50. XX w. zniknęła pod przedłużeniem ul. Zachodniej. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wieniec 'wiązanka w kształcie koła’.

WIERCHOWA, -ej – ulica na Stokach wytyczona i nazwana w 1953 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wierch 'góralska nazwa wierzchołka, szczytu górskiego’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach związanych z nazewnictwem górskim.

WIERNEJ RZEKI – ulica na Teofilowie, wytyczona i nazwana w 1994 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od tytułu powieści S. Żeromskiego. Ulica leży na terenie osiedla im. S. Żeromskiego, na którym większość ulic ma nazwy zaczerpnięte z twórczości pisarza.

WIERZB PŁACZĄCYCH – ulica na terenie Zimnej Wody, wytyczona i nazwana w 1992 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od wyrażenia wierzby płaczące 'liryczny motyw polskiej pieśni żołnierskiej z 1937 r., sławnej pieśni partyzanckiej z lat II Wojny Światowej’.

WIERZBOWA, -ej – ulica wytyczona w końcu XIX w. jako przedłużenie w kierunku północnym ulicy Przędzalnianej za powstałym w 1848 r. nasypem kolejowym. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wierzba 'gatunek drzewa’.

WIEŚNIACZA, -ej – ulica we wsi Feliksin istniejąca jako Dojazdowa, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1988 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wieśniak 'chłop, rolnik’.

WIEWIÓRCZA, -ej – ulica na Rogach istniejąca jako Piękna, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wiewiórka 'gryzoń o puszystym ogonie, żyje w lasach i parkach’.

Stanisława WIĘCKOWSKIEGO – zachodnia przecznica ul. Piotrkowskiej. Początkowo od 1821 r. nosiła nazwę → Ceglanej, potem → Cegielnianej aż do ul. Gdańskiej (wówczas Długiej). W 1875 r. przedłużona w kierunku zachodnim do ul. Towarowej i nazwana → Nowo-Cegielniana. Z czasem nazwa ta objęła całą zachodnią przecznicę Piotrkowskiej. W 1931 r. przemianowana na → Śródmiejską, a w 1946 r. na Więckowskiego. ♦ Nazwa upamiętniająca: Stanisław Więckowski, 1882-1942, pułkownik, naczelny lekarz 28 Pułku Dzieci Łódzkich, działacz społeczny i niepodległościowy związany z Łodzią; pracownik łódzkich szpitali.

WIGIERSKA, -ej – ulica w Rudzie Pabianickiej nazwana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy jeziora Wigry. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach związanych z żeglugą.

WIGILIJNA, -ej – ulica na Chojnach, na osiedlu Komorniki, wytyczona i nazwana w 1996 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wigilia 'dzień poprzedzający Boże Narodzenie’.

Stanisława WIGURY – wschodnia przecznica ul. Piotrkowskiej. Wytyczona w 1827 r. Początkowo słabo zagospodarowana, stąd nazwa → Pusta. Od 1863 r. część ulicy na zachód od Piotrkowskiej zyskała nazwę → Karola. W 1933 r. po katastrofie lotniczej nazwana imieniem jednego z pilotów. ♦ Nazwa upamiętniająca: Stanisław Wigura, 1903-1932, pilot i konstruktor lotniczy, razem z Franciszkiem Żwirką odbył lot dookoła Europy. Zginęli razem w katastrofie lotniczej.

WIKLINOWA, -ej – ulica na Radogoszczu, istniejąca jako Pułaskiego, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wiklina 'ścięte pędy wierzbowe, używane do wyrobów koszykarskich’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach znaczeniowo zbliżonych.

WIKTORII WIEDEŃSKIEJ – ulica na Wiskitnie, początkowo istniejąca jako bezimienna droga, nazwana w 1994 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od wyrażenia wiktoria wiedeńska 'zwycięstwo króla Jana III Sobieskiego w 1683 r. nad wojskami Kara Mustafy pod Kahlenbergiem koło Wiednia’.

WILANOWSKA, -ej – ulica na Stokach znana od 1921 r. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo: ulica znajduje się w pobliżu dzielnicy naturalnej Wilanów lub bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Wilanów 'dzielnica w południowej części Warszawy, na lewym brzegu Wisły, dawniej samodzielna wieś’; ulica znajduje się w sąsiedztwie ulic: Mazowiecka, Kresowa, Nowogrodzka, Czechosłowacka.

WILCZA, -ej – niewielka ulica w sąsiedztwie osiedla Księży Młyn. Widoczna na mapach od 1910 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wilk 'ssak drapieżny z rodziny psów’.

WILEŃSKA, -ej – ulica na Karolewie znana na początku XX w. jako → Karolewska Szosa. W 1921 r. zaznaczona jako → Szlachecka. W 1929 r. przemianowana na Wileńską. W 1951 r. zyskała imię Małgorzaty → Fornalskiej, a w 1990 r. przywrócono nazwę Wileńska. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Wilno 'miasto nad Wilią, stolica Litwy’.

WILGOTNA, -ej – ulica na terenie dawnej wsi Kały istniejąca jako Mokra, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. Przy zmianie nazwy zachowano jej znaczenie. Zniknęła w latach 70. XX w. pod nowym osiedlem mieszkaniowym. Nazwa powtórnie nadana w 1988 r. ulicy na terenie Andrzejowa istniejącej jako Dolna. ♦ Nazwa być może terenowo uzasadniona, utworzona od przymiotnika wilgotny 'zawierający dużo wody’.

Thomasa WILSONA – ulica na Zdrowiu powstała w 1930 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Thomas Wilson, 1856-1924, w latach 1913-1921 prezydent USA, współtwórca Traktatu Wersalskiego, na mocy którego Polska odzyskała po okresie zaborów niepodległość.

*Św. WINCENTEGO – ♦ Nazwa upamiętniająca: św. Wincenty a Paullo, ok. 1580-1660, misjonarz, założyciel Zgromadzenia Księży Misjonarzy i Sióstr Miłosierdzia; → Szendzielarza.

WINIARSKA, -ej – ulica we wsi Andrzejów istniejąca jako Braterska, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1988 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika winiarz 'osoba zajmująca się produkcją win’.

WINNA, -ej – południowa przecznica al. Piłsudskiego. Widoczna na planie z 1910 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od przymiotnika winny 'dotyczący wina, mający związek z wytwarzaniem wina’.

WIOSENNA, -ej – niewielka ulica na Kuraku znana od 1930 r. pod tą nazwą. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia o charakterze metaforycznym, utworzona od przymiotnika wiosenny 'taki, jak na wiosnę’.

WIOŚLARSKA, -ej – ulica na Retkini znana od 1932 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wioślarz 'sportowiec uprawiający wioślarstwo’; zbliżona tematycznie do nazw sąsiednich ulic pochodnych od nazw dyscyplin sportowych.

WIOŚNIANA, -ej – ulica na Dąbrowie, po włączeniu do Łodzi w 1945 r. zachowała nazwę. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, metaforyczna, utworzona od rzeczownika wiosna 'pora roku’.

WIROWA, -ej – ulica w Rudzie Pabianickiej istniejąca jako 11 Listopada, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wir 'ruch cieczy lub gazu dookoła osi’.

WISKICKA, -ej – ulica na Wiskitnie istniejąca początkowo jako bezimienna, z chwilą włączenia do Łodzi nazwana w 1946 r. ♦ Nazwa z terenowym uzasadnieniem, ulica wyznacza granicę Wiskitna od gminy Brójce. Utworzona od nazwy miejscowej Wiskitno.

**WISŁOCKA, -ej – ulica w sąsiedztwie Źródłowej. Nazwa od 1933. W latach 60. XX w. zniknęła pod ogródkami działkowymi. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazw: Wisłok 'rzeka, lewy dopływ Sanu’; Wisłoka 'rzeka, prawy dopływ górnej Wisły’.

**WIŚLANA, -ej – ulica w sąsiedztwie Źródłowej, dawniej znana jako → Brzeska. Od 1933 Wiślana. W latach 60. XX w. zniknęła pod ogródkami działkowymi. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Wisła, najdłuższa rzeka w Polsce.

WIŚLICKA, -ej – ulica na Sikawie, po włączeniu do miasta w 1945 r. zachowała nazwę. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy miejscowej Wiślica 'miejscowość nad Nidą; wczesnośredniowieczna rezydencja piastowska’.

WIŚNIOWA, -ej – ulica na terenie Nowosolnej. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wiśnia 'drzewo owocowe’.

**WIŚNIOWA, -ej – niewielka ulica na Dołach. Zniknęła pod zabudową Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wiśnia 'gatunek drzewa i owoców’.

Jeremiego WIŚNIOWIECKIEGO – ulica na terenie Huty Szklanej wytyczona i nazwana w 1994 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Jeremi Michał Wiśniowiecki Jarema, 1612-1651, książę, wojewoda ruski, jeden z największych magnatów na Ukrainie.

WITKACEGO – ulica na terenie Nowosolnej, wytyczona i nazwana w 1995 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Stanisław Ignacy Witkiewicz, pseudonim Witkacy, 1885-1939, dramatopisarz, malarz, teoretyk sztuki i filozof.

WITOLDA – ulica na Chojnach, po włączeniu do miasta w 1945 r. zachowała nazwę. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od imienia męskiego Witold.

Plac im. Wincentego WITOSA – plac pomiędzy głównymi trasami komunikacyjnymi na Retkini, z którego bierze początek al. Wyszyńskiego. Nazwa nadana w 1987 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Wincenty Witos, 1874-1945, wybitny polityk, działacz prawicy ruchu ludowego.

Antoniego WIWULSKIEGO – ulica widoczna na planach od 1933 r. jako → Katowicka. W 1958 r. przemianowana na Wery → Kostrzewy. Część ulicy wraz z ulicą → Kapliczną weszła w skład nowej arterii → Gagarina. Zachodnia część ulicy, która pozostała w 1991 r. zyskała imię A. Wiwulskiego. ♦ Nazwa upamiętniająca: Antoni Wiwulski, 1877-1919, architekt, rzeźbiarz, twórca m. in. pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie.

*WIZNERA – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo: Wizner, właściciel terenu na którym ulica została wytyczona; → Felsztyńskiego, → Przechodnia.

**WJAZDOWA, -ej – ulica na Radogoszczu, wschodnia przecznica Zgierskiej; po włączeniu do miasta w 1945 r. zachowała nazwę. Zniknęła w latach 1985 – 1986 pod nową zabudową osiedlową. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wjazd 'droga, którą wjeżdża się dokąd’.

WŁADYSŁAWA JAGIEŁŁY – ulica w Rudzie Pabianickiej. Po włączeniu do Łodzi w 1945 r. zachowała dawną nazwę. ♦ Nazwa upamiętniająca: Władysław Jagiełło, 1348-1434, król Polski.

WŁADYSŁAWA ŁOKIETKA – ulica na Chojnach, po włączeniu do miasta zachowała swą nazwę. ♦ Nazwa upamiętniająca: Władysław I Łokietek, 1260-1333, książę z linii Piastów, koronowany w 1320 r.

WŁADYSŁAWA OPOLCZYKA – ulica na Olechowie wytyczona i nazwana w 1999 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Władysław Opolczyk, zm. 1401, książę opolski od 1356 r.

WŁADYSŁAWA WARNEŃCZYKA – ulica na Chojnach, po włączeniu do miasta w 1945 r. zachowała swą nazwę. ♦ Nazwa upamiętniająca: Władysław III Warneńczyk, 1425-1444, najstarszy syn Władysława Jagiełły, król polski i węgierski; zginął w bitwie pod Warną.

WŁODARSKA, -ej – ulica na terenie byłej wsi Andrzejów wytyczona i nazwana w 1988 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika włodarz 'rządca w posiadłości ziemskiej, ekonom’.

*WŁODZIMIERSKA, -ej – ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od imienia męskiego Włodzimierz; → Pietrusińskiego.

WŁOSKA, -ej – ulica na Teofilowie wytyczona i nazwana w 2003 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy kraju Włochy.

WŁOŚCIAŃSKA, -ej – ulica na Julianowie widoczna na planie z 1921 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika włościanin 'wieśniak, rolnik, chłop’; zob. też Malczewskiego.

WŁÓKIENNICZA, -ej – ulica w Śródmieściu prostopadła do ul. Wschodniej. Wytyczona w 1872 r. na terenie dawnej cegielni. Początkowo nosiła nazwę → Kamiennej, bo była wybrukowana polnymi kamieniami. Była też nazywana → Pocztową, bo przy Wschodniej mieściła się druga w mieście poczta. Obecna nazwa nadana w 1953 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od przymiotnika włókienniczy 'związany z włókiennictwem’.

Aleja WŁÓKNIARZY – arteria komunikacyjna wytyczona w latach 70. XX w. wzdłuż torów kolei kaliskiej od ul. Pabianickiej do Zgierskiej. Wchłonęła biegnącą wzdłuż torów od obecnej ul. Wróblewskiego na północ ulicę → Towarową, jej przedłużenie → Nowo-Towarową, a dalej → Letnią. Nazwę obecną nadano w 1977 r. W 2005 r. przemianowano jej fragment – od al. Mickiewicza do ul. Pabianickiej – na al. Jana Pawła II. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika włókniarz 'robotnik zatrudniony w przemyśle włókienniczym’. Nazwa upamiętnia zasadniczą grupę zawodową wśród robotników łódzkich.

WODNA, -ej – ulica wytyczona w 1841 r. od Wodnego Rynku na północ. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, nadana ze względu na podmokły teren, na którym ulica się znajdowała; zob. też Pierwiosnków.

WODNIKA – ulica na Radogoszczu, wytyczona i nazwana w 1985 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Wodnik 'postać z legend ludowych przebywająca w morzach, jeziorach, rzekach; duch wód; gwiazdozbiór położony na południe od równika niebieskiego’.

*WODNY RYNEK, -ego, -u – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, nadana ze względu na obfitość wód gruntowych na tym terenie; → plac Zwycięstwa.

WODOCIĄGOWA, -ej – ulica na Widzewie znana od 1932 r. jako Tomaszowska. W 1946 r. przemianowana. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od rzeczownika wodociąg; przebiegała na tym terenie jedna z nitek wodociągu Tomaszów-Łódź.

WODOSPADOWA, -ej – ulica na Stokach. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wodospad 'masa wody spadająca z góry na dół; kaskada’.

Św. WOJCIECHA – niewielka uliczka na Chojnach w sąsiedztwie kościoła pw. św. Wojciecha Biskupa Męczennika, wznoszonego w latach 1902-1924, biorąca imię od patrona kościoła. W latach 80. XX w. przemianowana na Arego → Szternfelda. W 2003 r. fragment ul. Arego Szternfelda od Rzgowskiej do Nawodnej odzyskał imię św. Wojciecha. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo.

*Stanisława WOJCIECHOWSKIEGO – ♦ Nazwa upamiętniająca: Stanisław Wojciechowski, 1869-1953, prezydent RP, polityk; → Wąwozowa.

*WOJENNA, -ej – ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wojna 'zorganizowana walka zbrojna między państwami’. → Skrajna.

WOJEWÓDZKA, -ej – ulica w Rudzie Pabianickiej istniejąca jako Zachodnia, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wojewoda 'kierownik administracji rządowej na terenie województwa’.

Wacława WOJEWÓDZKIEGO – ulica na Olechowie, wytyczona i nazwana w 2001 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Wacław Wojewódzki, 1879-1940, prezydent Łodzi, więziony na Radogoszczu, stracony w masowej egzekucji w ludźmierskim lesie.

WOJSKA POLSKIEGO – ulica na Bałutach, wytyczona w 1823 r. jako (szosa) → Brzezińska. Ważny dla nowopowstającego miasta przemysłowego trakt, zaczynający się pierwotnie na Starym Mieście przy placu Kościelnym i prowadzący do Brzezin, a dalej do Warszawy. Nazwa oficjalnie zatwierdzona w 1863 r. W 1945 r. początkowy odcinek ulicy o długości 3,5 km przemianowano na Wojska Polskiego, a jej przedłużenie za torami kolejowymi zachowało nazwę ul. Brzezińskiej. ♦ Nazwa upamiętniająca: Wojsko Polskie 'nazwa polskich sił zbrojnych używana od początku XIX w., a oficjalnie wprowadzona po 1918 r.’.

WOJSKOWA, -ej – ulica na Nowym Złotnie wytyczona i nazwana w 1986 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wojsko 'siła zbrojna państwa, armia’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach związanych z wojskowością.

WOLBORSKA, -ej – ulica wychodząca ze Starego Rynku do ul. Franciszkańskiej. Stanowi początkowy fragment dawnej drogi wiodącej do Wolborza. Znana pod tą nazwą od 1823 r. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od nazwy miejscowości Wolbórz.

Heleny WOLFF – ulica na Marysinie powstała w 1933 r. pod nazwą → Rozwadowskiego. W 1951 r. przemianowana. ♦ Nazwa upamiętniająca: Helena Wolff, pseudonim Doktor Anka, 1915-1944, lekarz, major, działaczka ruchu oporu.

WOLIŃSKA, -ej – ulica na Grabieńcu, wytyczona i nazwana w 1996 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy wyspy Wolin.

*WOLNA, -ej – ulica wytyczona na Bałutach w końcu XIX w. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia o charakterze metaforycznym, utworzona od przymiotnika wolny 'nie zajęty przez nikogo’.

Plac WOLNOŚCI – wytyczony w 1821 r. jako centralny plac osady sukienników (Nowego Miasta) o pow. 1,42 ha. Nazywany był wówczas Nowym Rynkiem lub Nowego Miasta Rynkiem. Po walkach w listopadzie 1918 r. stoczonych na terenie placu z niemieckimi żołnierzami zyskał w 1919 r. dla uczczenia pierwszej rocznicy uwolnienia Polski od najeźdźców nazwę plac Wolności. ♦ Nazwa upamiętniająca, utworzona od rzeczownika wolność.

WOLSKA, -ej – ulica w Rudzie Pabianickiej istniejąca jako Platerówny, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wola lub nazwy miejscowej z członem Wola (np. Zduńska Wola).

Michała WOŁODYJOWSKIEGO – ulica na Chojnach włączona pod tą nazwą w 1945 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od imienia i nazwiska bohatera Sienkiewiczowskiej Trylogii.

WOŁOWA, -ej – mała uliczka w pobliżu Rzeźni Miejskiej znana od początku XX w. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od rzeczownika wół; wzdłuż ulicy biegły tory bocznicy kolejowej, którą dostarczano zwierzęta (m. in. woły) na ubój.

**WOŁYŃSKA, -ej – ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Wołyń 'kraina historyczna, ziemie od górnego Bugu po dorzecze Prypeci’; → Wieluńska.

*Stanisława WORCELLA – ♦ Nazwa upamiętniająca: Stanisław Worcell, 1799-1857, działacz rewolucyjno-demokratyczny, publicysta; → Skorupki.

*Park im. Stanisława WORCELLA – ♦ Nazwa uzasadniona terenowo; park znajduje się przy ul. Worcella; → park im. bpa Michała Klepacza.

Jana Pawła WORONICZA – południowa przecznica ul. Limanowskiego w pobliżu kolei obwodowej. Zyskała nazwę w 1930 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Jan Paweł Woronicz, 1757-1829, poeta, biskup, senator Królestwa Polskiego.

WOSKOWA, -ej – ulica na Rogach istniejąca pierwotnie jako Wiejska, przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wosk 'substancja wytwarzana przez rośliny, zwierzęta i bakterie o funkcji ochronnej’.

WOŹNICZA, -ej – ulica w Rudzie Pabianickiej istniejąca jako Południowa, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika woźnica 'furman, stangret’.

WÓJTOWSKA, -ej – zachodnia przecznica ul. Rzgowskiej, widoczna na planach od 1910 r. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od rzeczownika wójt 'zwierzchnik gromady wiejskiej’; droga wiodła do Wójtostwa Rokicie.

WÓLCZAŃSKA, -ej – ulica powstała w 1825 r. na miejscu dawnej wsi rządowej Wólka, która weszła w skład osady Łódka. W 1826 r. nazwana Wólska, potem Wólczańska. Nazwa zatwierdzona urzędowo w 1863 r. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo.

WROCŁAWSKA, -ej – południowa przecznica ul. Limanowskiego znana początkowo jako → Ciemna. W 1920 r. przemianowana. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Wrocław 'miasto, stolica województwa dolnośląskiego’.

WRONIA, -ej – ulica na terenie Huty Aniołów wytyczona i nazwana w 1995 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wrona 'gatunek ptaka’.

**WRONIA, -ej – niewielka uliczka odchodząca od Wróblewskiego znana od 1930 r. W latach 80. XX w. zniknęła pod al. Włókniarzy. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wrona 'gatunek ptaka’; zbliżona tematycznie do nazw sąsiednich ulic pochodzących od nazw ptaków.

WRÓBLA, -ej – ulica na Bałutach wytyczona pod koniec XIX w. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wróbel 'gatunek ptaka’.

Walerego WRÓBLEWSKIEGO – ulica wytyczona w 1825 r. w czasie regulacji osady Łódka jako ul. → Kątna biegnąca wzdłuż terenów zalesionych, bagnistych tzw. kątów. Nazwa zatwierdzona w 1863 r. Na pocz. XX w. przedłużona w kierunku zachodnim o → Nowo-Kątną. Nowy odcinek w 1932 r. wchodzi w skład Kątnej. Przemianowana w 1951 r. w 80. rocznicę Komuny Paryskiej. ♦ Nazwa upamiętniająca: Walery Wróblewski, 1836-1908, działacz rewolucyjno-demokratyczny, generał Komuny Paryskiej.

WRZECIONOWA, -ej – ulica na Wiskitnie, pierwotnie bezimienna, nazwana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wrzeciono 'podstawowy element maszyn przędzalniczych służący do skręcania włókien lub nici i nawijania przędzy na szpule’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach znaczeniowo związanych z włókiennictwem.

WRZEŚNIEŃSKA, -ej – ulica w sąsiedztwie ul. Lutomierskiej znana w 1910 r. jako → Ciemna. Z czasem wydłużona i przemianowana. Nową nazwę zyskała w 1920 r. W 1978 r. część zachodnią ulicy od Lutomierskiej do al. Włókniarzy nazwano → Powstańców Wielkopolskich. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od nazwy Września 'miasto w woj. wielkopolskim, znane ze strajku uczniów przeciw germanizacji szkoły w 1901-1902 r.’; zbliżona tematycznie do nazw sąsiednich ulic pochodnych od nazw miejscowości.

WRZOSOWA, -ej – ulica na Julianowie znana od 1932 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wrzos 'gatunek roślin’; zbliżona tematycznie do nazw sąsiednich ulic pochodnych od nazw roślin.

WSCHODNIA, -ej – ulica wytyczona w 1821 r. przy organizacji Osady Sukienniczej. Wyznaczała jej wschodnią granicę. W 1928 r. z okazji dziesiątej rocznicy wskrzeszenia Polski zmieniono nazwę na Józefa Piłsudskiego, bo tu pracował i ukrywał się w 1905/1906 r. W 1945 r. przywrócono dawną nazwę. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo; ulica wyznaczała wschodnią granicę osady sukienniczej; zob. też Chrobrego.

WSPÓLNA, -ej – wschodnia przecznica ulicy Zgierskiej obecna na planach od 1910 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od przymiotnika wspólny 'odnoszący się do wielu, używany przez wielu’; zob. też Koszykowa, Wawelska.

WSPÓŁZAWODNICZA, -ej – ulica na Bałutach wytyczona pod nową zabudowę w 1955 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika współzawodnictwo 'rywalizacja, ubieganie się o pierwszeństwo w czymś’.

Aleja Jana WSZĘDYRÓWNEGO – ulica na Teofilowie, w sąsiedztwie kościoła, wytyczona i nazwana w 1992 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Ojciec Jan Wszędyrówny, 1916-1983, pasjonista, twórca pierwszej na Teofilowie parafii przy klasztorze oo. Pasjonistów.

Aleja Zdzisława WUJAKA – ulica na Widzewie wytyczona w 1976 r. i nazwana al. Przyjaźni. W 2007 r. część ulicy od Puszkina do ul. Augustów przemianowana. ♦ Nazwa upamiętniająca: Zdzisław Wujak, 1937-1996, ksiądz, pierwszy proboszcz parafii łódzkiej pw. Matki Bożej Jasnogórskiej. Aleja jego imienia sąsiaduje z kościołem.

Józefa WYBICKIEGO – ulica na terenie Andrzejowa istniejąca pierwotnie jako J. Tuwima z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1988 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Józef Wybicki, 1747-1822, działacz polityczny, autor hymnu narodowego.

**Józefa WYBICKIEGO – ulica na Polesiu nazwana w 1936 r. W latach 60. XX w. zniknęła pod ogrodem botanicznym. ♦ Nazwa upamiętniająca: Józef Wybicki, 1747-1822, działacz polityczny, pisarz, publicysta, twórca Mazurka Dąbrowskiego.

WYCIECZKOWA, -ej – ulica na terenie Marysina istniejąca początkowo jako Piękna, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. Ulica prowadzi do Łagiewnik, głównego miejsca wycieczek za miasto łodzian, stąd nazwa. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od rzeczownika wycieczka 'krótki wyjazd w celu wypoczynkowym’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach znaczeniowo związanych z wypoczynkiem.

**Leona WYCZÓŁKOWSKIEGO – ulica na Dąbrowie nazwana w 1932 r. Zniknęła w latach 70. XX w. pod osiedlem mieszkaniowym. ♦ Nazwa upamiętniająca: Leon Wyczółkowski, 1852-1936, malarz i grafik.

WYDAWNICZA, -ej – ulica na Widzewie wytyczona i nazwana w 1974 r. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo; przy ulicy usytuowane są wydawnictwa łódzkich dzienników.

WYDMOWA, -ej – ulica na Sikawie istniejąca pierwotnie jako Helska, po włączeniu do miasta przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od rzeczownika wydma 'piaszczyste wzniesienie usypane przez wiatr’.

WYGODNA, -ej – ulica na Karolewie powstała w 1930 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia o charakterze metaforycznym, utworzona od przymiotnika wygodny 'zapewniający wygodę, przyjemny; dogodny’.

WYKOWA, -ej – ulica na Grabieńcu istniejąca jako droga bezimienna. Po włączeniu do miasta nazwana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wyka 'roślina zielna z rodziny motylkowatych uprawiana jako roślina pastewna’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach związanych z rolnictwem.

WYPOCZYNKOWA, -ej – ulica na Marysinie nazwana w 1955 r. ♦ Nazwa bez uzasadnienia terenowego, utworzona od rzeczownika wypoczynek 'przerwa w pracy dla nabrania sił’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach znaczeniowo związanych z wypoczynkiem.

Piotra WYSOCKIEGO – wschodnia przecznica ul. Rzgowskiej znana od 1910 r. pod nazwą → Leśna. W 1920 r. przemianowana. ♦ Nazwa upamiętniająca: Piotr Wysocki, 1797-1874, oficer armii Królestwa Polskiego, współorganizator i przywódca tajnego związku patriotycznego, który doprowadził do wybuchu Powstania Listopadowego.

WYSOKA, -ej – ulica wytyczona w 1841 r. podczas tworzenia Nowej Dzielnicy. Początkowo biegła do ul. Dzielnej (obecnie Narutowicza) lecz po przedzieleniu jej nasypem kolejowym część północna została nazwana → Tramwajową. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od przymiotnika wysoki 'położony w górze, nad czymś’; nazwa określa położenie fizjograficzne terenu.

Stanisława WYSPIAŃSKIEGO – ulica na Retkini powstała w 1930 r. ♦ Nazwa upamiętniająca: Stanisław Wyspiański, 1869-1907, dramatopisarz, poeta, malarz, reformator teatru.

WYSPOWA, -ej – ulica w Rudzie Pabianickiej istniejąca jako Mała, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wyspa 'ląd wyniesiony ponad powierzchnię wody’.

Aleja im. Stefana WYSZYŃSKIEGO – główna arteria komunikacyjna osiedla Retkinia. Jej zaczątkiem była ul. → Zawodnicza nazwana tak w 1946 r. W 1974 r. przemianowana na Ernesta → Thälmanna. W dwa lata później jej przedłużenie zyskało imię Juliana → Marchlewskiego. W 1990 r. obie te ulice, stanowiące jeden główny ciąg komunikacyjny na linii wschód-zachód, przemianowano na al. S. Wyszyńskiego. ♦ Nazwa upamiętniająca: Stefan Wyszyński, 1901-1981, kardynał, prymas Polski zwany Prymasem Tysiąclecia.

WYŚCIGOWA, -ej – ulica w Rudzie Pabianickiej położona w sąsiedztwie Toru Wyścigowego, po włączeniu do miasta 1945 r. zachowała nazwę. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od rzeczownika wyścig 'ubieganie się o pierwszeństwo’.

WYŻSZA, -ej – niewielka uliczka na Dąbrowie. Znana jako → Głucha, od 1929 r. nazwana Wyższą. W części zaginęła pod nową zabudową, w części została jako mała uliczka między blokami. ♦ Nazwa uzasadniona terenowo, utworzona od przymiotnika wyższy 'znajdujący się powyżej czegoś’; ulica położona wyżej względem równoległej ulicy → Niższej.

WYŻYNNA, -ej – ulica na Sikawie istniejąca pierwotnie jako ks. Nadolskiego, z chwilą włączenia do Łodzi w 1946 r. zachowała nazwę. Obecna nazwa od 1951 r. ♦ Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika wyżyna 'teren położony powyżej 300 m. npm’. Ulica leży w sąsiedztwie innych o nazwach związanych z nazewnictwem górskim.